تحولات منطقه

چهارمحال و بختیاری دو دهه است که درگیر خشکسالی شده و این خشکسالی‌ها اثراتی بر اکوسیستم آن گذاشته است.

 جنگل‌های زاگرس عطش دارند
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
خشکسالی و کمبود آب تهدیدی جدی و چالشی مهم برای درختان بلوط و جنگل‌های زاگرس است؛ چراکه این درختان و جنگل‌ها تأثیر بسزایی در اکوسیستم داشته، مانع فرسایش خاک شده و سبب جذب دی ‌اکسید کربن و تولید اکسیژن می‌شوند. 
بنا بر آمار رسمی حدود ۵۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط زاگرس دچار آفت جوانه‌خوار شده‌اند که مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی عامل اصلی آن را کاهش بارندگی و نارسایی آبی تشخیص داده است.
از طرفی خشکسالی تأثیر بسزایی بر کاهش تولیدات کشاورزی و دامپروری می‌گذارد به خصوص استان چهارمحال و بختیاری که تولیدات بسیاری در این زمینه دارد. 

چهارمین سال خشکسالی 
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور معتقد است این چهارمین سال پیاپی خشک است که در کشور شاهد هستیم و اثرات خشکسالی در سال چهارم معمولاً بیشتر از سال سوم است و این موارد ادامه دارد.
احد وظیفه ادامه می‌دهد: با اینکه بارندگی خوب بوده و جریان رودخانه‌ها خوب و ذخیره در برخی سدهای کشور مناسب است اما باید بدانیم آب‌های زیرزمینی در دهه‌های گذشته به شدت افت کرده و ما باید از همین فرصت‌ها استفاده کنیم تا آن آب‌های زیرزمینی از دست رفته را تا حد امکان جبران و بتوانیم از فرونشست زمین جلوگیری کنیم.

تغییر الگوی بارندگی 
با این حال مدیرکل هواشناسی استان ‌چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در سال گذشته دمای هوا نسبت به میانگین بلندمدت افزایش داشت و این موضوع سبب شد رطوبت هوا کم شده و بارش در پاییز و زمستان با کاهش ۴۵ تا ۵۰ درصدی روبه‌رو شود، تصریح می‌کند: اما در اواخر اسفند۱۴۰۲ و اوایل بهار امسال پراکندگی بارش‌ها خیلی خوب شد. 
مهران چراغپور می‌افزاید: بارش‌ زمستانی نسبت به میانگین بلندمدت ۲۰درصد کمتر شده است و با توجه به اینکه سال‌های پیش هم با کمبود بارش مواجه بودیم بارش‌های بهاره نمی‌تواند جبران‌کننده بارش‌ برف باشد که به آب‌های زیرزمینی تبدیل می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: بارش‌های بهاره امسال به آب‌های سطحی تبدیل شد و بر تأمین ذخایر زیرزمینی آب تأثیری نداشت، شاید چشمه‌ها روان شده باشند اما کمبود آب داریم.

مدیریت ضروری منابع آبی
معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری نیز روند میزان بارش‌های استان در سال آبی جاری (یکم مهر سال ۱۴۰۲ تا ۱۰ خرداد ۱۴۰۳) در مقایسه با میانگین بلندمدت را کاهشی اعلام و تصریح می‌کند: روند بارندگی‌ها به میزان ۱۰۲ میلیمتر کاهش دارد که بنا بر گزارش مرکز ملی خشکسالی، بیشترین میزان کاهش بارش‌ها در کشور بوده است.  معصومه نوروزی ادامه می‌دهد: این در حالی است که میانگین دمای استان در سال آبی جاری حدود ۵/۱ درجه سانتیگراد افزایش داشته و همین موضوع تبخیر منابع آب موجود در استان را تشدید کرده است و به خشکسالی در استان دامن می‌زند.  وی تصریح می‌کند: نحوه مدیریت باید در سطح عالی باشد به طوری که در کنار رعایت الگوی مصرف در بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب برای مهار آب‌های سطحی در استان نیز برنامه داشته باشیم.
 
نوروزی خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه بارش‌های بهار و تابستان به شکل باران و رگباری است و به صورت رواناب در سطح شهرها شکل می‌گیرد از همین رو برای نفوذپذیری این آب‌ها به سفره‌های زیرزمینی باید برنامه و طرح داشته باشیم. ۱۶درصد مساحت استان شامل دشت‌های آبرفتی است. 

تدابیر منابع طبیعی 
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری نیز معتقد است: با تغییر اقلیم و تبدیل بارش از برف به باران شاهد کم‌آبی و خشکسالی در طول سال‌ها و دهه‌های گذشته بوده‌ایم اما بارش‌های باران در اواخر زمستان و اوایل بهار امسال موجب شد با اقدام‌های آبخیزداری که در استان انجام شده تا حدود زیادی جلو کمبود آب گرفته شود و تابستان امسال با کم‌آبی در منابع طبیعی استان روبه‌رو نباشیم. اصغر احمدی بیان می‌کند: البته بارش برف موجب می‌شود سفره‌های آب زیرزمینی سیراب شود و خشکسالی طولانی‌مدت از بین برود که در زمستان گذشته بارش برف به شدت پایین بود و بیشتر در ارتفاعات شاهد بارش برف بودیم. 
وی اظهار می‌کند: با طرح‌های آبخیزداری که در زمستان گذشته و بهار امسال انجام دادیم تلاش شد سفره‌های آب زیرزمینی سیراب و از خشکی این منابع آبی جلوگیری شود؛ چراکه این منابع در فرسایش خاک، جلوگیری از خشکسالی و گذراندن تابستانی که حداقل مشکلات آبی را داشته باشیم تأثیر بسزایی دارند. 
وی این نکته را هم اضافه می‌کند که حدود ۵۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط زاگرس دچار آفت جوانه‌خوار شده‌اند و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی عامل اصلی آن را کاهش بارندگی و نارسایی آبی تشخیص داده است.
 برای از بین بردن کرم جوانه‌خوار بلوط اقدام‌های متعدد از جمله محلول‌پاشی انجام اما سعی شده است کم‌آبی از طریق اقدام‌های بیولوژیک، سازه‌ای و مکانیکی در حوزه آبخیزداری کاهش پیدا کند تا آفت جوانه‌خوار بلوط از بین برود. 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.